Jaką rolę odegrali Skandynawowie w powstaniu państw słowiańskich

Ruś Wikingów – książka dla archeologów, historyków i politologów

„Odkrycia archeologiczne, które potwierdzają świadectwa źródeł pisanych o Skandynawach-Rusach, stanowią obecnie najmocniejszy argument za fizyczną obecnością dużej ilości Normanów żyjących wśród wszystkich ludów Europy Wschodniej, i wszelkie próby zanegowania tego nie mogą być brane na poważnie” – mówi prof. Władysław Duczko, autor książki „Ruś Wikingów. Historia obecności Skandynawów we wczesnośredniowiecznej Europie Wschodniej”. W swojej książce profesor Duczko, archeolog z Akademii Humanistycznej im. A. Gieysztora, prezentuje bogactwo i różnorodność znalezisk archeologicznych wskazujących na istnienie znacznego osadnictwa skandynawskiego na terenie całej Europy Wschodniej, począwszy od połowy VIII do początku XI wieku. Pisząc „Ruś Wikingów” autor zabiera głos w jednej z najciekawszych dyskusji ciągnących się od wieków – o roli, jaką odegrali Skandynawowie w powstaniu państw słowiańskich.
„Od początku XVIII wieku problem roli Skandynawów we wczesnej historii Europy Wschodniej, a zwłaszcza w stworzeniu Rusi Kijowskiej, pierwszego państwa Słowian Wschodnich, był problemem wywołującym intensywne dyskusje wśród badaczy” – przypomina archeolog.

„Zwolennicy znaczącej obecności ludzi z Północy, powoływali się na świadectwa licznych źródeł pisanych, według których Rusowie byli Normanami, którzy na początku IX wieku stworzyli swoją pierwszą organizację polityczną, chaganat ruski, i którzy nakładali trybuty na różne ludy i intensywnie zajmowali się handlem” – tłumaczy prof. Duczko.

Ta opinia miała oczywiście oponentów, którzy twierdzili, że Rusowie byli Słowianami, a Skandynawowie, pod nazwą Waregów, służyli jako drużynnicy u książąt kijowskich. „Uczeni ci interpretowali wymowę źródeł pisanych jak im pasowało, a liczne przedmioty typowe dla kultury nordyckiej okresu wikingów zwykli identyfikować jako towary handlowe. Patriotyzm, a częściej zwykły szowinizm narodowy miał długo wpływ na to bardzo jednostronne przedstawianie obecności skandynawskiej” – wyjaśnia badacz.

NIE TYLKO O WIKINGACH

Tymczasem, liczne znaleziska archeologiczne, a także źródła pisane przemawiają jednym głosem. „Znaleziska reprezentują typową dla Skandynawów kulturę materialną i duchową (obrządek pogrzebowy i manifestacje religijne) i świadczą jednoznacznie, że wschodnia część kontynentu przez ponad dwa stulecia była organiczną częścią świata skandynawskiego. Źródła pisane, głównie arabskie, ale również bizantyjskie i frankijskie, stwierdzają obecność na wschodzie ludzi zwanych Rusami, identyfikowanych jako Normanie: to właśnie do nich należały odkrywane w Rosji, na Ukrainie i Białorusi liczne osady i groby z kulturą skandynawską” – tłumaczy prof. Duczko.

Problematyka skandynawska nie jest jedyną poruszaną w książce. Na jej kartach znalazło się także miejsce dla Słowian, Ugrofinów oraz ludów tureckich. „Ważnym celem książki było pokazanie, w jakich środowiskach etnicznych działali Skandynawowie na wschodzie. Zwykle mówi się tylko o Słowianach, co jest całkiem błędne. Przez dłuższy czas Skandynawowie żyli głównie wśród Ugrofinów, oraz ludów tureckich, jak Bułgarzy nadwołżańscy i Chazarowie” – zaznacza.

„Słowianie, dominujący w południowej strefie leśno-stepowej, byli najpierw traktowani przez Normanów-Rusów jako rezerwuar ludzki, z którego zabierano siłę niewolniczą do sprzedaży na rynki arabskie. Innego rodzaju kontakty powstały we wczesnym X wieku, kiedy wśród Słowian, na Podnieprzu, osadził się skandynawski klan rodziny książęcej Rurykowiczów: na początku ich działalność ograniczała się do nakładania trybutów, ale po pewnym czasie Rusowie weszli w bliskie związki z naczelnikami plemiennymi i szybko się zeslawizowali. Od czasów księcia Włodzimierza Wielkiego i jego syna Jarosława Mądrego Księstwo Kijowskie jest już państwem całkiem słowiańskim” – mówi profesor.

Komu szczególnie polecałby autor „Ruś Wikingów”? „Wszystkim zainteresowanym historią, szczególnie jednak badaczom zajmującym się wczesną historią Europy Wschodniej, archeologom studiującym epokę wikingów, a nawet politologom chcącym dowiedzieć się więcej o okolicznościach powstania państwa kijowskiego, do którego dziedzictwa zgłasza się obecnie tak Ukraina jak Rosja. Książka jest także dla wszystkich zafascynowanych wikingami, a jest ich w Polsce, podobnie jak w całej Europie, wielu” – dodaje.

Władysław Duczko, Ruś Wikingów. Historia obecności Skandynawów we wczesnośredniowiecznej Europie Wschodniej, TRIO, Warszawa, 2006

Źródło: PAP Nauka w Polsce | www.naukawpolsce.pap.pl
Fot: freeimages.com

Polecamy:

Pobyt Tadeusza Kościuszki w Turku Koncert w Porvoo Tydzień Filmu Polskiego 2015 w Finlandii Koncert muzyki Fryderyka Chopina w Helsinkach Contemporary Polish Art – the 4th edition of Idkart 2015 – wystawa Salon Zofii Nałkowskiej w teatrze Aleksandryjskim w Helsinkach Świąteczny koncert w rezydencji ambasadora Wystawa w Porvoo o Janie Karskim Polscy artyści wyróżnieni w Finlandii Short Waves Grand Prix 2015 w Eurooppasali Imigranci z Afryki i Bliskiego Wschodu w Polsce Miejsca związane z pobytem Polaków w Finlandii w okresie II wojny światowej Czy Finów i Polaków łączy więcej niż myślą Przedstawiciele Ambasady RP odwiedzili najstarszą bibliotekę publiczną w Finlandii Szlak Żelaznej Kurtyny – warsztaty Autorka książek o Muminkach obchodzi 100-lecie urodzin Dzień Kalevali – tango, kawa i wielki mit północy Darmowe podręczniki dla pierwszoklasistów Historia lotniska w Warszawie Literatura polska w języku fińskim Zagraniczni naukowcy w Polsce Gdzie mieszkają Muminki – konkurs Zjednoczenie Polskie w Helsinkach zaprasza na koncert Powitanie Świętego Mikołaja z Laponii Sonata Arctica w Polsce Turniej Robotów Mobilnych Robomaticon 150 rocznica urodzin Jeana Sibeliusa Polacy robią własne Wielkanocne ozdoby Polacy opracowali innowacyjny rękaw przeciwpowodziowy Pierwszy szkolny podręcznik krajów Unii Europejskiej Czy Polki i Polacy mogą się przyjaźnić Czy Polacy dbają o seniorów i niepełnosprawnych Wybory Prezydenta RP w Finlandii Czy Polacy muszą uważać na kradzieże prezentów komunijnych Jaki prezent kupić mamie polce BikeMic – Polacy coraz bardziej bezpieczni na rowerach Polacy odkryli kolejne trzy planety Czy Polacy biorą pożyczki z głową Wakacje w Finlandii z Odyseuszem Polacy analizują idealny atak siatkarki Czy Polacy chcą czipować swoje zwierzęta Ilu Polaków przenosi numer komórkowy do innego operatora Jaki jest sekret zdrowego starzenia się Zrealizowane projekty z funduszy norweskich – badania naukowe Na co warto zwrócić uwagę szukając w banku pieniędzy na wakacje Ubezpieczenie dla singla Henryk Sokolnicki – przedstawiciel dyplomatyczny w Finlandii Modernizacja placówki Straży Granicznej – fundusze norweskie Ponad 75% Polaków zabierze ze sobą na urlop przynajmniej jedno urządzenie elektroniczne Stowarzyszenie Forum Polonia w Suviranta Piknik Zjednoczenia Polskiego w Helsinkach w Luukki (Espoo) Fińska estetyka w nowym Airbusie A350 Towarzystwo Finlandia-Polska w Porvoo – obchody jubileuszu działalności Polacy coraz chętniej korzystają z urządzeń mobilnych Według 66% Polaków jesteśmy narodem innowacyjnym Groby Polaków pochowanych na helsińskich cmentarzach Obiekty kwaterunkowe dla cudzoziemców Kuchnia fińska dla Świętego Mikołaja Współpraca z Polonią i Polakami za granicą – wpłynęło prawie 500 ofert Uhonorowanie Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku